top of page

Mühür Defterleri


İnsan bir şeyler toplamaya başlayınca, eğer bir  de kendini tutamaz hale gelirse önüne neler gelir, konar bir bilseniz!  Bazen eline bir ” mühre” düşer bazen de bir ” mühr”! Sonra onların peşine takılır kalırsınız. Ararsınız, yazarsınız.

Bu yazı da işte o türden bir yazıdır. Bir mühre ararken bir mühüre takıldığımız vakittir.

Yazımıza ayrıca Sayın Nezihe ARAZ’ın  1953 Tarihli bir yazısı eşlik edecektir.  Ki bu yazı da konumuzla ilgili yazılmış en son yazılardan biridir. Belki de sonuncusu.


MÜHÜR ( MÜHR), Farsça bir kelime olup,sözlük anlamı itibariyle, Arapça  “ imza” anlamına gelmektedir.

Mühür, çok uzun dönemler boyunca insanın ve resmi kuruluşların imzası, simgesi ve kurumsal temsil olarak kullanılmıştır.

MÜHÜRCÜLÜK ise hem  “ hat ”, hem de “ hakk” sanatının, en çok iki santimetre karelik bir zemin üzerinde kıvrak bir üslupla birleşmesidir.

MÜHÜR DEFTERLERİ ise,  ustaların kazıdığı mühürlerin orijinal baskılarının saklandığı defterlerdir.


Hem mühür ustalarının yaptığı işlerinin saklanması hem de iş yaptırmak isteyenlere baskı örneklerini gösterilmesi, yani “ iş kataloğu” hüviyeti taşımaktadır.

Bu defterler el yapımı defterler olup, genellikle 11,5 x 15 cm ve benzeri boyutlarındadır.

Sayfaları, mühür örneklerinin basımına imkân tanıyacak şekilde çeşitli büyüklükte karelere ayrılmış bulunmaktadır.

Sergilediğimiz mühür baskıları,  koleksiyonumuzda yer alan böylesi bir defterin sağlam kalmış bazı sayfalarına ve kapaklarına ait olup, 1800’lü yılların son dönemine ait mühür örneklerini de ihtiva etmektedir.

Tılsım mühürleri, teşekkül mühürleri, Ermenice yazılmış mühürler, şahıs ve esnaf mühürleri, kamu mühürleri ve logo yerine kullanıldığını tahmin ettiğimiz hayvan figürlü mühürler.

bottom of page