top of page

Köy Enstitüsü Kültürü Üzerine Küçük Notlar 10: Köy Enstitüleriyle Öğretmen Okullarının Birleştirilme


” Köy Enstitüleriyle Öğretmen Okullarının Birleştirilmesine Dair Kanun Tasarısı

İlköğretim konusunda öğretmen yetiştirme meselesi üzerinde duran Milli Eğitim Bakanlığınca ( öğretmen okullariyle köy enstitülerinin birleştirilmesine dair kanun) tasarısı hazırlanmıştır.

Her şeyden önce bilgili, karakterli, vazife alacakları muhitlerin hususiyetlerine intibak edebilecek vasıfta ve milli gayelerin tahakkukuna en iyi bir şekilde hizmet edecek ruh ve kabiliyette öğretmen yetiştirilmesi göz önünde bulundurulmaktadır.

Şimdiye kadar ilkokullara; biri öğretmen okulları, diğeri köy enstitüleri olmak üzere iki ayrı kaynaktan öğretmen yetiştirilmekte idi.   Bu iki müessese bir birinden farklı görüş ve anlayışla kurulmuş bulunduklarından programları ve yönetmelikleri de birbirinden ayrı olduğu gibi mezunları aynı yerlerde ve aynı şartlar altında çalışmalarına rağmen tayin, terfi, tecziye, maaş, vazife ve çalışma tarzı ve mecburi hizmet müddeti bakımlarından ayrı  ayrı hükümlere tabi tutulmuşlardır.

Bu durum ilkokul öğretmenleri arasında da bir ikilik amili olmaktadır. Yeni kanun tasarısı, bu iki tip öğretmeni hak ve vazifeler bakımından birleştirmek, müşterek bir hizmetin ve gayenin vazifelileri olara çalışan öğretmenler için menşe birliğini sağlamak, şehir, kasaba ve köylerde başarı ile hizmet ifa edebilecek kudret ve kabiliyette öğretmen yetiştirmek hususlarını temin edecek esasları ihtiva etmektedir.

Tarsı hazırlanırken şimdiye kadar kazanılmış tecrübelerden faydalanma yolu tutulmuş, bu konu üzerinde bir anket yapılmış, öğretmen yetiştiren müesseselerin bir kısım tecrübeli idareci ve öğretmenlerinin iştirak ettiği bir komisyonun çalışmaları sonunda hazırladığı raporlardan da istifade edilmiştir.

Genel bilgi ve mesleki formasyon bakımından ana prensipleri müşterek olan ilköğretmen okullarının, bulundukları bölgelerin tabii, zirai ve ekonomik özelliklerini aksettirmeleri de programlarının ve yönetmeliklerinin hazırlanmasında bilhassa göz önünde bulundurulmuştur.

İlkokul öğretmenlerinin sadece birer öğretim teknisyeni olarak değil, aynı zamanda içinde yaşadıkları muhiti iyi tanıyan, bu muhitin adet, ihtiyaç ve isteklerini bilen ve böylece okuldaki vazifesini iyi bir şekilde yapmakla beraber cemiyet hayatına da faal şekilde katılan umumi kültüre, sağlık ve becerikli kimseler olarak temel eğitiminde vazife alacak surette yetiştirilmelerinin imkan dahiline alınması düşünülmüş, öğretmen okullarının tahsil süreleri de en az altı yıl olarak tespit edilmiş ve 1952- 1953 ders yılından itibaren köy enstitülerinde altı yıllık öğretim programının tatbikine başlanmıştır.

İlköğretmen okullarına imtihanla öğrenci alınacak ve bunların yüzde 80’ ni tercihan köy ilkokullarını bitirenler arasında seçilecektir.

Şimdiye kadar köy enstitülerinden mezun olup henüz stajer olarak 105 Lira ücretle çalışmakta olan öğretmenlerden staj sürelerini başarı ile bitirenler 20 Lira asli maaşa geçirilecekler ve bütün enstitü mezunları tasarının kanuniyet kesbetmesinden sonra öğretmen okulları mezunlarıyla diğer devlet memurlarının tabi oldukları hükümlere tabi tutulacaklardır.

Tasarının B.M.M. Milli Eğitim Komisyonunda görüşülmesine başlanmıştır.”

1 Aralık 1952, Ankara İlk öğretim Dergisi

bottom of page