Kültür, takipçilerini yaratırmış. Büyük kültürler ise hayranlarını, tutkunlarını, araştırıcılarını. Yalnızca takipçi olmak yetmez bizlere; tutkularımızı da beslemeli, aranan cevapları da bulabilmeliyiz. Büyük bir kültür yuvası olduğunu bildiğimiz Köy Enstitüleri üzerine küçük noktalar bulup çıkartmak istiyoruz. Hayranlıklarımızı ortaya koymak, tutkularımızı sergilemek ve araştırıcı olmak adına.
Yıl; 1939
Mekan; TBMM
Tarih; 25 Mayıs
Toplantı saati ; 14.00
Maarif Vekilliği’nin 1939 Mali Yılı Bütçesi Müzakareleri görüşülmektedir.
Meclis Celse Başkanı Refet Canıtez, Meclise hitap eder:
-Bütçe müzakeresine devam ediyoruz. Maarif Vekaleti bütçesi heyeti umumiyesi hakkında söz istiyen var mı?
Söz sırası, çeşitli hatiplerden sonra Konya Mebusu Ahmet Hamdi DİKMEN’e gelir.
DİKMEN, ” Ziraat Vekaletile elbirliği yaparak memleketin muhtelif mıntıkalarında, köydeki mektepler için muallim yetiştirmek üzere açılan kurslarda zirai malumat ta gayet ameli bir surette tedris edildiğinde dolayı köylere giden bu eğitmenler yalnız çocukları okutmakla değil, ayni zamanda köylüleri ameli ziraat noktai nazarından da tenvir ( aydınlatmaları) etmeleri itibariyle köy kalkınmasına, yeni yeni usul ziraatin köylerde yerleşmesine çok hizmet etmiş oluyorlar” diyerek İzmir, Eskişehir, Kırklareli ve Kastamonuda faaliyette olan Eğitmen Kurslarından bahseder.
Konuşmasını da aşağıdaki sözleriyle tamamlar.
” Bundan sonra Maarif Vekaletinden bir şeyin yapılmasını rica edeceğim. O da şudur:
Adetleri ileride daha çoğalacak olan bu Köy Mualim Mekteplerinden, bir tarafta muallim yetiştirmek, diğer taraftan köy eğitmenlerini teftiş etmek ve onlara direktif vermek için müfettişler yetiştirmeye ihtiyaç vardır. Bugün Gazi Terbiye Enstitüsü derecesinde ve fakat zirai karakteri de haiz olmak üzere bir Enstitünün açılması lazımdır. Buradan çıkanların vazifesi, bir taraftan köy mekteplerine muallim olmak ve diğer taraftan da köy eğitmenlerini teftiş edip bunlara direktif vermektir. Bu tedbir alınacak olursa teşkilat gayet muntazam bir surette işliyecektir. Buna maarif vekaletinin nazarı dikkatini celbederim.”
Evet, Konya Mebusu Ahmet Hamdi DİKMEN, Maarif Vekaletinden bir şeyin yapılmasını rica eder bu konuşmasıyla. Köy Enstitüleri’nin açılmasını!
Doğru değil mi?
Sanırım, bu gerçekle çoğu Köy Enstitücüler ilk kez yüzyüze geliyorlardır. Köy Enstitüleri Kanunu’nun yasallaşmasına yaklaşık 11 ay vardır ama bir Mebus, bu günden bizlere doğumu müjdelemektedir.
Saygıyla ve rahmetle anarım.