top of page

Demirci’nin Hükümet Tabibi, Dr. Nihat YÖRÜKOĞLU



Nihat Yörükoğlu,1911 yılında Manisa’nın Ulucami Mahallesinde dünyaya gelir. Babası Tarih Öğretmeni Nihat Yörükoğlu, annesi ev hanımı Hatice Hanımdır. Ailenin en büyük oğludur. Daha sonra dünyaya gelecek yine kendisi gibi doktor olan Sedat ve avukat olan Turhan’ın abileridir.

Nihat Yörükoğlu, ilk ve orta öğreniminin bir kısmını Manisa’da, bir kısmını da İzmir Erkek ( Atatürk) Lisesinde tamamlar. Daha sonra, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden 1938 yılında mezun olur.

1940 yılında ise Gördes İlçesine Hükümet Tabibi olarak atanır. O esnada Demirci ve Demircilileri tanır, sever ve onlarla ilişkilerini geliştirir. Bu ilişkiler sonucunda, 31 Mayıs 1941 yılında, anne adı Cemile, baba adı Hidayet olan Demircili bir ailenin kızı, 1922 doğumlu Nazife Akdemir ile Demirci’de evlenir. Bu esnada nüfus kaydını da Demirci’ye taşır.

Bu evlilikten üç çocuğu olur, kızı İsmet 1942 yılında Çorlu’da, oğlu M. Nuri 1944 yılında Manisa’da, küçük kızı Ülkü Ayşim ise 1953 yılında Ankara’da doğmuştur. Oğlu M. Nuri genç yaşta vefat eder.

Gördes Hükümet Tabipliği görevini 1945 yılına kadar sürdüren Dr. Nihat Yörükoğlu, aynı yıl Demirci Hükümet Tabipliğine atanmış ve burada 1947 yılına kadar görev yapmıştır. Geride kalan evrakları arasında yer alan mektuplardan, Sedat Boyacıoğlu, Naci Akdemir ve Mehmet Dede ile sıkı dostluklar kurduğu ve bu isimlerle sonraki yılarda da mektuplaştığı bilinmektedir.

Hekimliği yanısıra, Manisa kültürü ve tarihi üzerine yoğun olarak çalışan ve araştırmalar yapan Nihat Yörükoğlu, 1)Hafsa Sultan Külliyesi, Ankara,1993, 2)Manisa Bimarhanesi, İstanbul 1948, 3)Mesir Macunu ve Terkibine Giren Maddeler, Ankara 1985 ve 4) Manisa Yangını, ( Bu kitap, yazarın babası Nuri Yörükoğlu tarafından eski harflerle yazılmıştır. Yazar bu kitabı 60 yıl sonra yeni harflerle 1981 yılında bastırmıştır.) adlı kitaplar yayımlamıştır.

Bunun yanısıra Manisa kültür ve tarihi ile ilgili çok sayıda yayımlanmış makaleleri mevcuttur ki, bir tanesi de “Demirci'de Sidas Kalesi” adını taşımaktadır. Bu makale, Gediz Dergisi’nin 1947 Tarihli bir sayısında yayınlanmıştır.

Demirci’de hükümet tabibi olarak görev yaparken , 1947 yılında Ankara Numune Hastanesi Hariciye Asistanlığına atanır.1950 yılında Hariciye Mütehassısı olur. Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Hastanesinin ilk Başhekimliği görevine atanır. Daha sonraki yıllarda Sağlık Bakanlığı bünyesinde üst düzey idari ve danışmanlık görevlerinde bulunur.

Aynı zamanda çok yönlü bir koleksiyoncu olan Dr. Nihat Yörükoğlu’nun koleksiyonunda, Manisa başta olmak üzere başka yer ve konular ile de ilgili çok sayıda fotoğraf, kartpostal, cam negatif fotoğraf, ajandalar, defterler, pul, mektup, günlük, yazı, bilgi notu, elyazma defter ve kitaplar bulunmaktadır.

Bunların arasında kendisinin kaleme aldığı ve henüz günümüz Türkçesine çevrilemediği için kitap olarak basımı yapılamamış olan tıp tarihi ve tıbbi gelişmelere yönelik eserlerin de olduğu tahmin olunmaktadır. Bu koleksiyonun bir kısmının, en azından elyazma eserlerin babasından kendisine kaldığı tahmin olunmaktadır. Aynı zamanda, her yer ve tema için bir defter yazmayı adet edinmiş olan ( ki bu şekilde 160 adet defter olduğu rivayet edilir) Nihat Yörükoğlu’nun Demirci için de bir defter açmış ve bu defteri yazmış olması tahminlerden uzak değildir. Bu defterin varislerinden alınması sayesinde Demirci ile ilgili bir çok bilinmeyenin ortaya çıkacağı ve hatırlanacağı aşikardır.

Manisa Darüşşifayı odun ve ot deposu olmaktan, tavuk kümesi olmaktan , daha da önemlisi harabe halinde iken yıkılıp yok olmaktan kurtarmak için çok çalışmıştır. Darüşşifa, Mesir, Hafsa Sultan ve Merkez Efendi konularında kitaplar ve makaleler yazarak ve her ilgiliyi uyararak, bu tarihi sağlık yurdunu 25 yıl süren bir çabanın sonunda kurtarmayı başarabilmiştir.

Nihat Yörükoğlu bir hekim, bir tıp tarihi uzmanı olduğu gibi, bir akademisyen titizliği ile tarihe meraklı, ,kalem sahibi bir Manisalıdır. Babasının çizdiği yoldan gittiği, Manisa tarih ve kültürüne kitap ve yazılarıyla hizmet ettiği rahatlıkla söylenebilir.

Manisa'nın sayılı kültür adamlarından biri olan Nihat Yörükoğlu’nun Demirci tutkunluğu, başka bir konuda daha ortaya çıkar. Küçük kardeşi avukat Turhan’ı da Demircili bir kadın ile evlendirme de başrolü üstlenir. Kardeşini, Demirci’nin dönemin sayılı halı tüccarlarından Hasan Önder’in kızı Güler Önder ile evlenmesine de öncülük eder.

9 Ocak 1994 Tarihinde Ankara’da vefat eden Dr. Nihat Yörükoğlu, Cebeci asri mezarlığında defnedilmiştir. Ölümünün 28'inci yıldönümünde saygıyla anıyoruz.

bottom of page