Elimdeki bir fotoğraf ile yola çıkıyorum bugün.Amaç, bir İlçemizin bile olsa Sağlık Ocağı’nın tarihini yazmak, belgelemek, arşiv çoğaltmak, kültür biriktirmek.
Eğer düşünüp arzuladıklarım gerçekleşirse ne demek istediğim kısa bir zaman içinde anlaşılacaktır.Eğer bu yazıyı okuyup ilgi duyanlar olursa katkılarıyla kartopu misali bilgi derlenecek, toplanacak ve büyüyecektir. Eğer insanlar ellerindeki, belleklerindeki paylaşmak isterlerse bilnmeyenlerden yola çıkılan bir serüven başarıya ulaşacaktır.
Arzum, hakkında hiç bir bilgiye sahip olmadığım/olamadığım Muş İli varto İlçesi Sağlık Ocağı ile ilgili bir envanter oluşturmak. Belki de ülkemizin pek bilinmeyen Sağlık Tarihi hakkında bazı nüveler oluşturmak.
Elimdeki muhteşem fotoğraf, beni bu konuda bir şeyler yapmaya zorladı açıkcası. Açıkcası beni mahkum etti. Beni iteledi.
Edinebildiğim bilgilerle bu fotoğrafın yorumu şöyle:
Yıl 1968- 1969.
Prof. Dr Nusret FİŞEK’in öncülüğünde ve onun himayesinde başlatılan “Sosyalizasyon Projesi” kapsamında ülkemizn çeşitli yerlerine/köylerine Sağlık Ocakları açılmasına karar verilir. Amaç, sağlık hizmetlerini halkın hizmetine götürmek, hastane yapılamayan- olmayan yerlerde sağlık ordusunun gücünü hissetttirmek.
Toplumsal bir sağlık hareketi aslında. Hem tedavi hizmetleriyle, hem de önleyici sağlık hizmetleriyle insanlarımızın yaraları sarılmak istenmektedir.
Bu amaçla da gözetilen sosyal ve sıhhi kriterler çerçevesinde tesbit edilen yerlerde Sağlık Ocakları açılır. Doktoru, hemşiresi, sağlık memuru olan sıhhi malzeme ve mefruşatla hazırlanan Ocaklardır buraları.
İlk adım Muş İli, Varto İlçesi’nde atılır. Sebebi de 19 Ağustos 1966 yılındaki deprem ile büyük yıkıma uğramış olmasıdır herhalde.
Gün gelir, Varto, Merkez I Nolu Sağlık Ocağı’nın açılışı yapılır. Bu açılışı kim yapar, hangi gün yapar, ne konuşur, ne eder, hiçbirini bilmiyoruz. Açılışa Vartolu’lardan başka kimler katılır, nasıl bir ortam yaşanmıştır, ne içilmiş, ne yenmiştir bilmiyoruz.
Açılışa katılamayıp telgraf gönderenler kimlerdir ve hangi programları sebepleriyle iştirak edememişlerdir bilmiyoruz.
Yağmurmuydu, kışmıydı çok net bilmiyoruz.Kaç odaydı orası hala bilmiyoruz.İlk doktoru, ilk hemşiresi kimdi bilmiyoruz. İlk aşı kime yapıldı, ilk kez kime bakıldı bilmiyoruz.
Kısacası bilmediklerimiz bir hayli çoktur ve de bilmediklerimiz üzerine bu yazı inşa olunmaktadır. Zaten belirtiğimiz gibi bu bilinmiyenleri araştırmak, öğrenmek istemekteyiz. Arzumuz, bu bilinmeyen üzerine bilgi ve belge sahibi olanların bu yazıyı büyütüp genişletmeleri değil midir?
Şimdi bilinenler üzerine bir kaç söylemek gerekir. Varto, Merkez I Nolu Sağlık Ocağı’nın açılışı muhteşem olur. O kadar muteşem ki; bir fotoğraf karesine giren görüntüler herşeyi anlatmaktadır.
Köylü kağnısıyla, at arabasıyla gelmiştir, civar köy ve yerlerden. Muhtemel günler öncesi hapörlerle duyurusu yapılmış, köylere insanlar salınmış,hepsi törene çağrılmıştır.Kadınıyla, kızanıyla gelmişlerdir. Hayvanlarıyla, sürüleriyle gelmişlerdir.Çocuklarıyla, gelinleriyle gelmişlerdir.
Muhteşem fotoğrafın hakettiği yazıları sizlerden bekliyorum.
