Hayat bir iz bırakmak veya bir iz takip etmek üzerine kurulmamış mıdır? Geriye dönüp baktığınızda her sosyal olayda bunu yaşamıyor muyuz? Yalnızca sosyal olaylar da değil elbet. Hayatın her anında, izler var, her dem yeni izler bırakılmakta.
Bu yazı, bırakılan bir izi takip etmek için kaleme alınmıştır. Yıllar önce bırakılmış, ama üzerinden yıllardır da bir daha gidilmemiş bir iz. Hani tarihçilerin yaptığı gibi; unutulmuş gitmiş bir şeyleri ortaya yeniden çıkarmak gibi.
Dünyanın bir ucundaki Machu- Picchu şehrini kalıntılarının gün yüzüne çıkartılmasıyla, hemen hemen aynı yıllarda dünyanın bir başka ucu Semerkand Uluğ Bey Rasathanesinin kalıntılarına denk gelinmesi yalnızca bir tesadüf müdür? Yoksa bazı izleri arayıp yola çıkmanın, güzel bir sonucu mudur? O izleri sürenlerin mükafatları mıdır?
Doğrusu bazı izler aranmalıdır. Yıllar geçse de üzerlerindeki tarihi tozlar kaldırılmalıdır.
Nihayetinde bu izler, insanlığın izleridir, karanlıktan arındırılmalıdır.
Üstüme düşen görev,içinde ayak izlerini gördüğüm İsmail Hakkı Tonguç’un bir dönem ismiyle özdeşleşmiş Maarif Vekaleti Mektep Müzesi’ni araştırmak olmuştur.
Şimdiye değin hakkında 2-3 paragraftan fazla bilgiye ulaşamıdığım bir Müzeyi iyi anlamak,onu görmek için bırakılan izleri takip etmek olmuştur.
Sanırım kısa bir süre sonra, bu konuda uzunca ve etraflıca bir yazıyı sizinle paylaşmış olacağım. Toplam 17 sayfalık bir Osmanlıca kaleme alınmış bir dokümanı okuyup, anlayıp sonra da bugünkü dilimize çevirmem gerekmektedir.
Bu yazı ilk bilgileriyle, yalnızca bir dönemin maarif hayatını ortaya koymayacak, bir ucu Köy Enstitülerine uzanan ” İş içinde, işle birlikte ve iş için” pedagojik yaklaşımının da bir uzantısı olacaktır. Sanki, Köy Enstitülerine uzanan sürecin bir kilometre taşlarından biri, labaratuvarlarından biri olmuştur. Hakikaten bir labaratuvar olmuştur. İsmail Hakkı Tonguç’u anlamanın başka bir yolu olmuştur.
Kısa sürecek bir tatile giderken, okunacak kitaplar yerine ele alınmış eski yazı bu fotokopiler, benim olduğu kadar, ne yaptığımı anlamakta zorluk çeken tatilciler için de ilginç olacaktır. Göreceğiz.
Comments