Hazırlamaya çalıştığımız ” Belgeler ve Kaynaklarla Köy Enstitüsü” adlı çalışmamız için, kaynak derleme ve toplama faaliyetlerimiz esnasında, her gün yeni bir bilgi ve haber ile karşılaşmaktayız. Bu bilgilerden bir kısmını da hemen sizlerle paylaşmayı arzuluyor, olabildiğince ilk elden sizlere aktarmaya çalışıyoruz.
Bu gün sizlere aktarmaya çalıştığımız yazı ise, ” Köy Doğru” adlı derginin 1 Mayıs 1942 Tarihli nüshasında yer alan küçücük bir haber. Haberi, haberin başlığını ve haberin yazarını da belirten alıntıyı aşağıda aktarıyorum.
Devrimin esas iççisi olan köylüler tarafından Türkleştirilen kelimeler
Yazan: Rıdvan Kipural ( Bursa)
Garbın bütün yeniliklerini en ileri ve modern idare ve tatbik eden köy sistemimizde son yıllarda kullanılan bazı kelimeler saf ve cahil köylü tabakasında cidden manalı lafızlar halini almaktadır.Bunlardan “ bütçe”, köylü dilinde “bohça”dır. Köy paralarının tahakkuk, tahsil ve sarfını göstermesi itibarile köy parasını içine alan bir kağıdın bohçadan farkı yoktur.
İkinci tabir, “ büro” dur. Köy Bürolarının ihdası ile meydana çıkmıştır. Buna köylüler, “ boru” diyorlar. Hükümetin emirlerini neşir, tamim ve takip, kurslar ve konferanslar etmesi itibarile, “ boru” ismi yerinde görülebilir.
Üçüncüsü “Enstitü” tabiri olup, köye bu kelime Köy Enstitülerinin açılmasıyla girmiştir. Buna da köylü, “ en-üstü” diyormuş. Ne kadar doğru, çünkü bütün işlerin üstünde Maarif geldiğinin işaret ve ifadesi oluyor.
Hani köylünün kendiliğinden kabul ettiği, benimsediği ve Türkçe hareketler kazancına Türkleştirdiği bu kelimelerin köylü diliyle kabul edilmesi lehinde insanda bir temayül doğmuyor değil.
Comments