ENDÜSTRİ
FEN SAN’AT VE TEKNİK DERGİSİ
Endüstri Fen Sanat ve Teknik Dergisi
Gerçekten bilinmedik hazinelerimiz var da farkında değiliz. Bunlardan biri de “ Endüstri” başlığını taşıyan, Fen San’at ve Teknik Dergisidir.
Müessis, sahip ve müdürü, İbrahim Pertev Endüstri’dir. Soyadını, Endüstri olarak alabilecek kadar bu işe bu mesleğe bağlı, adına ait bir dergi çıkaratabilecek kadar da bu işin gönüllüsü, sevdalısı.
Dergi, bekleneceğinin ve tahmin edileceğinin aksine İstanbul değil, İzmir menşeilidir. Açık adresi de; 1729 uncu Sokak, No 55 Karşıyaka- İzmir’dir.
İlk çıktığı yıllarda “Sanayii” adıyla neşrolunan “Endüstri”, Latin Harfli olarak aylık bir dergi olup, kapaklar hariç 24 sayfa olarak neşredilmiştir. Ancak ilk yayın tarihi olarak; Kuruluşu İstanbul ve 1914 yılı belirtilmiş ve her sayısında buna atıfta bulunarak, Yıl bilgisi de, sayı bilgisinin yanında özellikle belirtilmiştir.
Örneğin, “Endüstri 33 yaşında” başlıklı önsözün de yeraldığı, “Eylül 1947 Sayı: 1” kodlu sayıda, İbrahim Pertev Endüstri okurlarına şöyle yazmaktadır:
“ Endüstri, bu sayısıyla 33 yaşına basıyor.33 yıl, ufak bir kesir farkile yüzyılın tam üçtebiri demektir. İşte bir fen,sanat ve teknik dergisi olan bu yayın, şu anda sanayisiz Türkiye’de bu uzun ömrü yaşamış bulunuyor. “Endüstri”nin ilk evvel İstanbulda kurulduğu 1914 tarihinden bugüne kadar aradan geçen 33 yıl zarfında Türkiyede imtiyazı alınıp çıkarılan dergilerin sayısı muhakak ki birkaç bini bulur. Fakat bunların içinden bugün ayakta durabilen kaç tane vardır?
Belki resmi dairelerin bol tahsisatı veya mesleki teşekküllerin yardımları ile çıkanlar arasından en çok 20 yaşını tamamlıyabilenleri vardır. Fakat “ Endüstri” gibi sırf kendi mahdut vasıta ve imkanlarına dayanarak, hep şahsi teşebbüs ve hayati enerjilerini sarfederek Türk basın hayatında bu kadar uzun ömürlü olan kaç dergi vardır? Hiç değil mi?”
Dergi’nin adı, aslında içeriğini ve niteliğini ortaya koymakla birlikte, daha kapsamlı bir bilgi vermek adına 15 Şubat 1334 ( 1917 ) tarihli sayı ile, 30 yıl sonrasına tekabül eden Şubat 1947 sayısının fihristlerini vermek ilgi çekici olacaktır.
15 Şubat 1334 Nüshası: ( Sanayii adıyla )
-Sınaat’ın inkişafında milletin vezaifi,
-Almanya’da işçilik,
-Kavsi elektriki ile madenleri kaynatmak,
– Nikel kaplama usulü,
-Ameli çarkçı bahisleri,
-Madenler,halitalar, tavsiyeler, sual ve cevaplar.
Şubat 1947 Nüshası : ( Endüstri, adıyla)
-Memleketin kara, deniz ve hava endüstrisini süratle kurmak lazım,
-Resimle yurt ve dünya endüstrisi,
-Beynelmilel İş Konferansı,
– Bölge Çalışma Müdürlükleri,
-Yenilikler, icat ve İhtiralar,
-Milli Eğitim Bakanlığı ve “Endüstri”,
– Bakır kaynağı,
-Tesviyecilik,
-Gemi yapımında elektrik kaynağı,
-Genç tornacı kursu,
-İşçinin kürsüsü,
-Fabrikalarımız ( Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası).
Evet, “ Endüstri” pek bilinmedik ama pek önemli bir yayın kaynağı olarak karşımızda duruyor. Endüstri Yayınları adına neşredilmiş yayınlar arasında yer bulmuş diğer dergi, mecmua ve kitaplar da, bu dergiye ayrıca bir güç ve önem kazandırmış. “İşçi Tekniği” adlı aylık yayın, Teknik İşçi Ajandası adlı yıllık yayın ( ki bu orjinal bir Takvim çalışması olup, örneği koleksiyonlarımızda yer almaktadır.), İşçi Fen Muhtırası adlı başka bir yıllık yayın, Endüstri Yayınları içinde hayat bulmuştur.
Endüstri Fen Sanat ve Teknik Dergisi’nin muhtelif yıl ve sayılara ait 75 nüshasının koleksiyonumuzda yer alması bizi gururlandırmaktadır. Ancak gönül ister ki, bu koleksiyonunun tüm sayılarına bir gün ulaşılabilsin!
Commentaires