Haber Akis’de yayınlanan son yazım:
ANKARA’DAN İSTANBUL’A TAŞINAN SERGİ
Tüyap 29. İstanbul Kitap Fuarı bu sene 30 Ekim- 7 Kasım 2010 Tarihleri arasında yapılacak. Edindiğimiz izlenimlere göre, Fuar bu sene bir çok yeni gösteri ve konsepte göre hazırlanmış.Uluslararası niteliği biraz daha göz önüne alınarak, çeşitli ülkelerden konuk sanatçı ve yazarlar davet edilmiş.
Bu yazının konusu, Tüyap Fuarı ve faaliyetlerini tanıtıcı bir yazı olamaz elbette, olmamalı da.
Ama anlatılacak kısmı yine de Fuar esnasında yer alacak bir etkinliğe ait olacak. Bu sene Fuar kapsamında yer alan etkinlikler arasında, fotoğraf sergileri, resim sergileri,konserler,karikatür sergiler ve paneller bunların bir kaçı yalnızca. Bunların arasında da başka bir sergiye de yer açılmış bulunmaktadır. İKİNCİ VE ÜÇÜNCÜ NESİLDEN GELECEĞE 70 YILLIK EFSANE KÖY ENSTİTÜLERİ- Fotoğraf ile Kitap ve Efemera Sergisi.
Köy Enstitülerini Araştırma ve Eğitimi Geliştirme Derneği tarafından organize edilen Serginin üç ayrı boyutu bulunmaktadır. Bunlardan ilkini Derneğin arşivinde bulunan Köy Enstitüleri dönemine ait fotoğraflar oluşturmaktadır. Serginin diğer boyutlarını ise “Köy Enstitüleri Kitap ve Efemera Sergisi” oluşturmaktadır ki, bu ülkemizin hemem hemen bu konudaki ilk koleksiyon sergisidir. Koleksiyoner Haldun Cezayirlioğlu’nun şahsi çalışmalarıyla yaklaşık 35 yılda toplanıp-derlenen, Köy Enstitüleriyle ilgili kitap ve efemeralar, ilk kez bu boyutta bir sergi kanalıyla sergilenme imkanına kavuşmuş olacaktır.
Köy Enstitülerinin Kuruluşunun 70. Yılı sebebiyle yıl içinde muhtelif şehir ve mekanlarda sergilenen koleksiyon ilk kez tüm mevcudiyetiyle ilgililerine gösterilme imkanı olacaktır. Koleksiyonun bir bölümü, Kastamonu, Ankara ve Eskişehir’de yıl içinde Üniversitelerin ve Vakıfların etkinliği kapsamında sergilenmiş, büyük bir ilgiyle karşılaşmıştı.
Köy Enstitüleri Kitap ve Efemera Koleksiyonu yaklaşık 900 üründen oluşmaktadır.Bunun yaklaşık 400 adedi Köy Enstitülerine ait kitaplardan oluşurken, 200 adet belge ve evrak nitelikli efemera ve Akpınar Köy Enstitüsüne ait toplam 305 fotoğraf içeren elyapımı fotoğraf albümü koleksiyonu tamamlamaktadır.
Artık baskısı olmayan ve hatta kütüphaneler de bile bulunmayan kitaplardan oluşan koleksiyonun en ilginç ürünlerinden birini, Hidayet Gülen’in 1945 yılında basılmış olan “Köy Enstitülerinde Söylenen Halk Türküleri” kitabı oluşturmaktadır.İlginçtir ki, Köy Enstitüsü mezunu öğretmenlerimiz arasında dahi kitabı daha önce gördüğünü söyleyen çıkmamıştır.
Keza örneğine Milli Kütüphane Arşivinde dahi yer bulamamış kitap ve efemeralar da koleksiyon içinde çokca yer almaktadır. Akpınar Köy Enstitüsüne ait Fotoğrfa Albümü içerisinde şimdiye değin hiç görülmemiş ve sergilenmemiş fotoğraflar da bulunmaktadır ki, bunlardan ilkini de Halk Aşığı Aşık Veysel’in Akpınar Köy Enstitüsünde “ usta öğreticilik” yaptığı dönemden kalma bir vesikalık fotoğrafı oluşturmaktadır.
Ve Kebire ALPAK…. Adını daha önce hiç duymadığım, şu anda sağ olup-olmadığını dahi teyid edemediğim bir öğretmenim. Onu, koleksiyondaki efemeralarla izliyelim:
“Kebire Alpak 1929 Rize,Pazar doğumlu.Hayatta ise 81 yaşında. Pazar’ın Çingit köyünden. Bu köyün adı şimdilerde “Uğrak”olarak değiştirilmiş.Kaçkar ve Huser Yaylalarının eteklerindeki köylerdendir. Çiftçi Abdullah Alpak’ın kızıdır.
Pazar Maarif Müdürü v. Cahit Babiloğlu’nun nezaret ettiği bir komisyon önünde muhtemelen 1942 yılında Talebe Seçim Fişi’ni doldurmuş.
“Öğretmenlik kızlara çok yakışır. Ben köyümün yükselmesi için köyümde öğretmen olarak çalışacağım” İfadesiyle Köy Enstitülerine girme beyanında bulunmuş.
2 Mart 1942 yılında Beşikdüzü Köy Enstitüsü’ne kayıt olmuş.
1947-1948 yılına ait Beşikdüzü Köy Enstitüsü sicil fişi’ndeki kayıtlarda:
1941-1942 öğrenim yılında birinci sınıfta kaldığı , mezun olurken tarih ve matemetikten bütünlemeye kaldığı, matematikten muvaffak olamayınca köyüne gönderildiği, haziran 1947 ve eylül 1947 tarihlerinde bütünleme sınavlarına girdiği, nihayet, haziran 1948 tarihinde ise “orta” derece ile mezun olduğu anlaşılmaktadır.
Köy Enstitüsü diploma suretine göre; Beşikdüzü Köy Enstitüsünü öğretmen kolundan 1948 yılında mezun olarak bitirmiştir. Diplomasını da 1 Temmuz 1948 yılında almıştır.
Mezuniyet sonrası Rize İli Pazar İlçesi Merkez Bucak Meleskuru Köyüne öğretmen olarak atanmıştır. Bu köy, kendi köyüne en yakın köydür. Aynı zamanda okulun başöğretmenliğini yapmıştır.
Köy Enstitüsü Mezunu Öğretmen,Başöğretmen ve Eğitmenler Hakkında Doldurulacak Yıl Sonu Raporunun 20 Haziran 1952 tarihli kayıtlarına göre, kayda değer bir eğitim-öğretim sorunu olmadığı ve halen de “bekar”olduğu görülmektedir.
Bu sergi, biraz da Öğretmen Kebire ALPAK’ın sergisi olacaktır. Elimde bulunan ( ki bir çok kişi dahi bu belgeleri ilk kez görecektir) o dönemlere ait dört ayrı vesika ile izini sürdüğüm Kebire Öğretmenin, vesikaların elverdiği tarihten sonraki hayatını öğrenmek bir yerde koleksiyonun da başarısı olacaktır.
Comments