top of page

Üniversite Mezunu İlk Türk Kadını: Şekibe Ali


Osmanlı devri Adana –Mersin Demiryolunu yapan yabancı bir şirkette teknisyen olarak görev yapan Fransız bir babanın ve Adanalı zengin bir ailenin kızı olan bir annenin çocuğu olarak 1890 yılında doğan Şekibe Ali, ( babası daha sonra Müslüman olarak Ali adını almış ve İstanbul’a yerleşmiştir) Aksaray Kız Sanayi Okulunu tamamlar. Ardından Kız Rüştiyesini ve Kız Öğretmen Okulunu bitirir. Zamanına göre modern kılık kıyafeti, upuzun boyu, tatlı bir İstanbul şivesi, etkileyici konuşması ve Tevfik Fikret etkisinde yazdığı şiirlerinin yayınlanmasıyla, döneminin gözde kızları arasında yer alır.

1910 yılında önce Süleymaniye sonra Cihangir Kız Rüştiyelerinde öğretmenlik yapar. Bu öğretmenlikleri sırasında, İstanbul’da Türk kızlarına yüksek eğitim sağlayan ilk kadın üniversitesinin ( İnas Darülfünunu)  ilk öğrencisi ve buradan birincilikle diploma alan ilk Türk kızı olma unvanını üstlenir. O yıllarda  İnas Darülfünununda ( İstanbul Üniversitesi) kızlar, yalnız Riyaziye, Tabiiye ve Edebiyat konularında öğrenim yaparlardı. Kızların Hukuk ve Tıp tahsilleri yapmaları yasaktı.

Şekibe Ali’nin diğer önemli bir unvanı da Osmanlı döneminde -eşine hiç rastlanmayan- genç bir yaşta, 1917’de Balıkesir, 1918 yılında da Bursa Kız Öğretmen Okullarının müdireliğini yapmış olmasıdır.

Ne var ki Kurtuluş Savaşının başladığı yıllarda, Ankara’daki Millicilerle Vatansever duygularla işbirliği yapması üzerine, Damat Ferit hükümetince görevine son verilmiştir. TBMM Hükumeti tarafından 1922 yılında, İstanbul Kız Lisesi (İnas Sultaniyesi)  öğretmenliğine tayin edilinceye kadar açıkta kalır, mesleğini yapamaz Cumhuriyet döneminde İstanbul’un hemen hemen her semtindeki ortaokul ve liselerinde hocalık yapan Şekibe Ali, soyadı kanununun uygulanması ile Ögel soyadını almıştır.  Mesleğinde 40 yılı aşan kültür hizmetinde başarılı bir eğitimci olarak, binlerce genç yetiştirmiştir.


Emekliliği döneminde, Birinci Dünya Savaşındaki Türk ordusunun ünlü kumandanlarından “Türk Lavrensi “ olarak tanınan Şevket Galatalı(1881-1956)  ile çok geç yaşlarda evlenen Şekibe Ali Ögel ( Galatalı), 1969 yılında İstanbul’da vefat etmiştir.

Comments


bottom of page