top of page

Öğretmenler İstatistiği


Öğretmenler İstatistiği , (1934-1938-1942- 1946)

Köy Enstitüleri Efemerası Sayılır mı?

Köy Enstitüleri Kitap ve Efemera Koleksiyonu içinde bulunmasını sağlamak adına uzun süredir sürdürdüğüm çalışmaların birini daha mutlu son ile nihayetlendirdim. Nedense  “ Öğretmenler İstatistiği” nin bu baskısına ulaşmak bir türlü mümkün olmuyor idi. Üstelik bu nüsha, diğerlerine oranla daha yakın bir tarih içinde olmasına rağmen. Örneğin aynı yayının 1942 ve 1944 tarihli nüshaları koleksiyonumuzda yer alırken,  1948 tarihli yayına ulaşmak bir türlü kısmet olmuyordu. İşin ilginci, bu nüshayı çeşitli kütüphanelerde bile bulmak, verilerine ulaşmak ve fotokopi temin etmek bile şimdiye değin gerçekleşmemişti.

Şimdi ise bu yayın, Köy Enstitüleri Kitap ve Efemera Koleksiyonumuzun içinde yerini almış oldu. Bize ulaşmada ki serüvenini anlatmak da aslında çok ilginç olacaktır. Ancak biz bu yazımızda kendisinden ve de niçin bu kadar zor ulaşılabilir olduğundan söz edeceğiz yalnızca.

Öğretmenler İstatistiği ( 1934-1938-1942-1946), Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü’nün 293 numaralı yayınıdır. Bu yayın, Başbakanlık İstatistik genel Müdürlüğünün, 30 sıra numaralı Milli Eğitim İstatistiklerindendir. İstanbul Pulhan Matbaasında 1948 yılında basılmıştır. Karton kapaklı yayın, 20.5 x 28.5 cm boyutlarında ve 306 sayfadır.

Yayının önsözünde yaralan ifadeler, bu sayıyı ne kadar önemsediğimizin nedenlerini açıkça ortaya koymaktadır.

“ Memleketimizde ilk defa 1933-1934 ve ikinci defa 1937-1938, üçüncü olarak 1941-1942 de ve dördüncü olarak da 1945- 1946 ders yıllarında yalnız  ( asil)  öğretmenlere aşağıdaki izahat dairesinde ferdi sual varakaları gönderilmek suretiyle bu eserin 4 üncü cildi mukayeseli olarak hazırlanmıştır. …. 1933-1934 ders yılında bulunmayan ve sonradan ihdas edilen köy eğitmenlerine de 1937-1938 de anket açılmamıştır. Bu sebeple öğretmenlerin mesleki ve içtimai durumlarının tahlillerinde ve mukayeselerinde yalnız ankete tabi tutulanlar gösterilmiş ve diğerlerinde böyle bir tasnif yapılmadığından bunlar yalnız adeden icap eden mahallerde gösterilmiştir.

Gittikçe inkişaf ettiği görülen eğitmenler teşkilatı 1941- 1942 ve 1945-1946 anketlerine ithal ve yüksek öğretim tedris heyetine de aynı senelerden itibaren bu anketler teşmil edildiğinden, bunların her nevi tahlilleri de son senelerde yapılmıştır.”

Kısacası Önsöz bize demektedir ki, “ pardon şimdiye değin Köy Eğitmenlerini görmemiş idik, yeni fark ettik!”

Bizler ise bunun farkında olduğumuz için bu yayını önemsiyor, bulmak adına çabalarımızı artırıyorduk. Haksız olmadığımız, bu cümleleri bir kez daha okuyunca tüm çıplaklığıyla ortaya çıkıverdi. Dahası var. Haberdar olmadığımız ve ilk kez bu cümlelerin ardında yer alan ufacık bir satır, bizi biraz daha nostalji yaşamamamıza da sebep oluverdi.

“… Her dört defasında açılan anketler, 16 Nisan tarihine tesadüf eden gündeki durumları gösterir.”

İlginç değil midir?

Ülkenin genel bir eğitim tablosunu ortaya koymak, Öğretmenler İstatistiği oluşturmak için, toplam 13 yıllık periyot içinde, öğretmenler arasında dört kez “ Anket” yapacaksınız ve her dört anketin de milat tarihi 17 Nisan olacak!

Comentarios


bottom of page