İsmail Hakkı Tonguç, bugünkü Bulgaristan’ın Silistre iline bağlı Totrakan ilçesinin bugünkü adı Sokol olan Tatar Atmaca köyünde 1893 yılında dünyaya gelmiştir. Baba adı Hacı Veli Oğlu İdris, anne adı ise Vesile’dir. Kendinden küçük biir kız altı erkek kardeşi vardır. Kendi köyünde dört yıllık ilkokulu ve üç yıllık rüştiyeyi bitirmiştir. Oradaki öğrenimi sırasında aynı zamanda köyün…
Üzerinden koskoca bir 76 yıl geçtikten sonra, hani nerdeyse azılı muhaliflerinin bile , “masum”, “ otantik” ve “hayali” diye niteledikleri Köy Enstitüleri, bitmemiş çilesini tamamlamaya çalışıyor. Belki de tek uğraşısı, kastedilen hayatının geri verilmesi değil, yalnızca hakkının iade edilmesidir. Onur meselesidir bu onun için. Kapatılıp bir köşeye atılmasının değil, haksız, yalan ve mesnetsiz iddialarla hayatına…
“Üzeyir Bayburt öğretmenimi hiç tanımıyorum. Hatta öğretmen olduğu hakkında da çok net bilgi yok elimde. Benim öngörüm o doğrultuda yalnızca. Pazarören Köy Enstitülü besbelli. Yine sebebini bilmediğimiz nedenlerle, yolu, Hasanoğlan’a düşüyor: Yine belli ki, Köy Enstitüsüne. Birkaç gün kaldığı bu köyde, gezip –dolaşarak edindiği bilgilerle bir köy incelemesi, ortaya çıkartıyor. Üstelik yıl henüz 1944 ve…
Tamı tamına 76 yıllık bir serüvenin yıl dönümü bugün. Bazı yerlerde hala bir bayram sevincidir .Akpınar’da, Hasanoğlan, Pamukpınar’da. Ortaklar’da, Kepirtepe, Dicle’de. İvriz’de, Cılavuz ,Beşikdüzü’nde. Kızılçullu, Aksu, Ercis’de. Akçadağ, Arifiye, Çifteler’de. Düziçi, Gölköy, Gönen’de. Pazarören, Pulur, Savaştepe’de. Oralarda hala ateşe bir nefes daha verilir. Güçlendirilir, harlandırılır, o ateş. Bugün Köy Enstitüleri’nin Kuruluşu’nun 76’ıncı yılıdır. Yurdun dört…
Öğretmen Okulu Mezunuyum. Yıl 1975, Öğretmen Okullarının kuruluşunun üstünden 127 yıl sonra, o okullardan mezun olan binlerce gençten biriyim. Eserlerinin üzerine imza atmamış bir nesilden almıştık görevi. Amacımız da eserlerimize imza atmamak oldu hep. Mezuniyetimin üzerinden 41 yıl geçmiş, lakin o okullar yok şimdilerde. Kutlayacak olanlar için küçük bir hatırlatma bizim ki; Öğretmen Okullarının Kuruluşunun…
Bazı yazılar, şiirler insanı bir başka etkiliyor: Bazen yol vermiyor size gitmek için.Ya da başka yollara yönlendiriyor sizi. Ya yalnız bırakıyor, ya da yeniden doğurtuyor her şeyi. Çoğaltıyor. Okumuş olup unutmanıza, okumamış olup atlamanıza kızdırıyor.En çok da hiç hatırlanmamaya! Bir yazıdan, bir şiirden bin değişik resimler yaptırıyor size. Bin değişik masallar, bin değişik sesler. Sanki…
“Asım İsmet Kültür ve kendisinin yayımladığı KÜLTÜR Dergisi hakkındaki yazımızdan hemen sonra, kendisine ait bir yazıyla karşınızda olmayı amaçladık. Bu yazı, dönemin aydınlarının çabalarını ve çalışmalarını çok net bir şekilde ortaya koymakta, yüreklerini sergilemektedir. H.C ” Cemiyetimizde Köy Kadını Köy kadınını, köy hayatında oynadığı rol itibariyle, sosyal bakımdan aksettiren bir edebiyatımız yoktur. Köy kadını…
Yine eskileri deşeleme vakti olunca görevim, ya bilmediklerimin peşine düşmeye, ya da bildiklerimi didiklemeye başladım. Sayfalar dolusu aldığım notları tek tek karıştırdım yine. Zamanın Manisa Maarif Müdürü M. Rauf İNAN’ın bir yazısından faydalandığım bir not büyüdü önümde: İNAN’ın, İlköğretim Dergisi’nin 25 Eylül 1939 Tarihli ve 18 No’lu Sayısında yayımlanan ” Kitap ve Okuma” başlıklı bir…
Mehmet Başaran vefat etti diyorlar. Böyle yazıyor gazeteler, böyle söylüyor televizyonlar. “Mehmet Başaran vefat etti.” Bilmiyorlar ki onunla birlikte vefat eden niceleri var, yok olan niceler. Şiir bir kez daha öldü, köy bir kez daha öldü, hasret bir kez daha öldü, memleket bir kez daha öldü, Köy Enstitüleri bir kez daha öldü.Bir daha öldü her…
Bazı insanlar kendilerine has müsemmalarıyla anılırlar, bilinirler. Onlardan bahsetmek için, uzun uzadıya anlatmaya gerek kalmaz bazen. Hatta hiç. Onlara yakışan bir yönlerini kısaca ortaya koyup yansıtmak çoktan yeter. İsmail Hakkı TONGUÇ’u anlatmak da böyle bir şeydir işte.Uzun uzadıya kendisinden bahsetmek yerine, yaşadığı bir olaya karşı gösterdiği refleksi anlatıp, ortaya koyuvermek, O’nu anlatmanın en kestirme yoludur.…